همكاري با مؤ سسات انگليس در ايران

مشخصات كتاب

عنوان: هم كاري با موسسات انگليس در ايران

پديدآورنده: حميدرضا روحاني

نشريه: ايام

شماره نشريه: 29

سال: 1386

ماه: 6

تعداد صفحه: 17

زبان: فارسي

موضوع: عصر قاجار _ بهائيت _ ارتباط با غرب

همكاري با مؤ سسات انگليس در ايران

انگليسي ها در عصر قاجار و پهلوي در ايران، مؤ سسات گوناگوني (اعم از سياسي، اقتصادي، نظامي و...) داشتند كه از همه آنها بدون استثنا به مثابه ابزاري جهت پيشبرد اهداف «سلطه جويانه» خويش بهره مي جستند، و شواهد تاريخي، نشان از همكاري اعضاي فرقه با اين مؤ سسات دارد. از جمله اين مؤ سسات كه مدتي دراز شريان اقتصاد كشورمان را در چنگ داشت، بانك شاهنشاهي ايران و انگليس بود. طبق تحقيقات يكي از پژوهشگران: شاهزاده محمد مهدي ميرزا لسان الادب (بهائي) مترجم بانك شاهي در تهران بود [1] و ابوالحسن ابتهاج (پسر ابتهاج الملك، بهائي مقتدر گيلان و مازندران) نيز در ابتدا در بانك شاهي كار مي كرد. او بعدها به يكي از مقتدرترين شخصيت هاي مالي حكومت پهلوي بدل شد. [2] . بديع الله افنان (م1349ش) عضو محفل بهائيت در يزد و اصفهان و از فعالان شاخص اين فرقه، «زبان انگليسي را آموخته و در بانك شاهنشاهي ايران استخدام» شد. [3] . به همين نمط بايد از ارتباط و همكاري بهائيان با سفارتخانه و كنسولگري هاي انگليس (و نيز تلگرافخانه هاي وابسته به بريتانيا) در كشورمان ياد كرد. سر دنيس رايت، مورخ و سياستگر انگليسي، در كتاب خود تصريح مي كند كه بهائيان، در بسياري از موارد براي حفظ خود (از گزند مخالفان) در كنسولگري ها و تلگرافخانه هاي انگليس پناه مي جستند. [4] محمدرضا آشتياني زاده، از سياستمداران آگاه و پراطلاع عصر پهلوي، نكته مهم و بسيار درخور دقتي را بازگو مي كند: «در سفارت انگليس اگر مي خواستند از ايرانيان